Τα σενάρια περί εξόδου της Ελλάδας απο το ευρώ και επιστροφής σε μια Νέα Δραχμή, ή ακόμη και αυτό περί κουρέματος κατά 50% θα έχουν τραγικές οικονομικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις στην Ελλάδα και ακούγονται εξωφρενικά. Είναι όμως;
Καταρχήν για να βγεί η Ελλάδα απο το ευρώ ο μόνος τρόπος είναι να το αποφασίσει η ίδια και να το δεχθούν οι υπόλοιπες ευρωπαικές χώρες. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν δεν είναι επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης. Το γιατί είναι πολύ απλό: Καμία χώρα ή ομάδα χωρών δεν μπορεί να αναγκάσει μια άλλη χώρα να αλλάξει νόμισμα.
Υπάρχει περίπτωση εμείς να επιλέξουμε αυτή την λύση;
Ελπίζω πως καμία ελληνική κυβέρνηση δεν θα επιλέξει την εγκατάλειψη της Ευρωπαικής Ένωσης, την περιθωριοποίηση της χώρας και την επιβολή μιας μακροχρόνιας φτώχειας που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εξεγέρσεις, ασύληπτη εγκληματικότητα, αναρχία και ενδεχομένως ακόμη και χούντα (προκειμένου να ελεγχθεί το χάος). Διότι σε τέτοια μονοπάτια μπορεί να οδηγήσει η αλλαγή νομίσματος, η αδυναμία δανεισμού, οι συνεχείς υποτιμήσεις και η περιθωριοποίηση της Ελλάδας.
Υπάρχει όμως ο κίνδυνος να αναγκαστούμε να φύγουμε απο το ευρώ, αν οι ευρωπαίοι σταματήσουν να μας δανείζουν. Γιατί;
Διότι αν υποθέσουμε οτι δεν μας δανείζουν άλλο, θα πρέπει να βρούμε λεφτά για να πληρώσουμε τους τόκους και τα ομόλογα που λήγουν, τους μισθούς και τις συντάξεις και ενδεχομένως τις αμυντικές μας δαπάνες τουλάχιστον. Και αν δεν βρίσκουμε ευρώ έχουμε δυο δυνατότητες: Πρώτον να βρούμε δολάρια ή γουάν προσφεύγοντας στους Αμερικανούς ή στους Κινέζους ή σε οποιονδήποτε άλλο δανειστή και δεύτερον να τυπώσουμε δικά μας λεφτά, δηλαδή να εγκαταλείψουμε το ευρώ και να πάμε στη Δραχμή.
Ας υποθέσουμε λοιπόν οτι βρίσκουμε δανεικά απο τους Κινέζους ή τους Αμερικανούς. Πώς θα τα βρούμε αυτά;
Δίνοντας εγγυήσεις γής, επιχειρήσεις, στρατιωτικές βάσεις, ή οτι άλλο χρειαστεί. Έτσι λύνουμε το χρηματοδοτικό μας πρόβλημα, μπαίνουμε σ εθνική περιπέτεια εξαιτίας της ρήξης μας με τους Ευρωπαίους, αλλά δημιουργούμε μεγάλο πρόβλημα και στην Ευρωπαική Ένωση η οποία θα δεί τους Κινέζους στο έδαφος της με οτι αυτό σημαίνει. Το πόσο αρνητικό το θεωρεί αυτό η ΕΕ αποδεικνύεται απο το γεγονός οτι στο Μνημόνιο υπάρχει σαφής ρήτρα που απαγορεύει στην Ελλάδα να προσφύγει σε δανεισμό εκτός ΕΕ. Συνεπώς εμείς για να το κάνουμε πρέπει πρώτα να έχει σταματήσει η Ευρωπαική στήριξη, οπότε είμαστε ελεύθεροι να πράξουμε κατά βούληση. Είναι ενα σενάριο που η Ευρώπη απεύχεται και θα κάνει τα πάντα για να το αποφύγει – δηλαδή θα συνεχίσει τη χρηματοδότηση. Και αυτή η απειλή, οτι θα προσφύγουμε στους Κινέζους είναι ενα σημαντικό όπλο της ελληνικής κυβέρνησης, αν ξεκολήσει απο το καναβάτσο και αποφασίσει να διαπραγματευθεί.
Υπάρχει βέβαια η περίπτωση οι Κινέζοι και οι Αμερικανοί, να μην θέλουν ή να μη μπορούν (υπο την πίεση της ΕΕ) να μας δανείσουν.
Σε αυτή την περίπτωση έχουμε δυο δυνατότητες: Να φύγουμε απο το ευρώ ή να κάνουμε ενα γερό κούρεμα του χρέους μας (το περίφημο haircut). Το κούρεμα μπορεί να είναι της τάξεως του 50% όπως ακούγεται τελευταία, μπορεί όμως να είναι και της τάξεως του 99%. Αυτό, εφόσον το κάνουμε μόνοι μας και οχι σε συμφωνία με τους ξένους πιστωτές (που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο εθελοντικό rollover με 21%) είναι στο χέρι μας. Και επειδή όλα τα ελληνικά ομόλογα υπάγονται στους ελληνικούς νόμους, μπορεί η Βουλή να αποφασίσει απο μόνη της ποιό θα είναι το ποσοστό του κουρέματος. Και αυτό είναι τρομακτικό για τους ευρωπαίους. Διότι μπορεί σήμερα να συζητάνε και να μας απειλούν με ενα κούρεμα 50% - σε μεγάλο βαθμό οι τράπεζες τους το έχουν προσμετρήσει στους ισολογισμούς τους- αλλά δεν τολμούν να σκεφτούν τις ζημιές απο ενα πολύ πιο γεναίο κούρεμα. Και αυτό λοιπόν είναι ενα σενάριο με δυο όψεις. Μια εναντίον μας, αλλά και μια υπέρ μας.
Ας υποθέσουμε τώρα οτι τίποτα απο αυτά τα «ευχάριστα» σενάρια δεν συμβαίνει. Οτι δηλαδή οι ευρωπαίοι δεν μας χρηματοδοτούν, οτι οι Κινέζοι και οι Αμερικανοί δεν μας δανείζουν. Τι κάνουμε; Καταλήγουμε αναγκαστικά στη Δραχμή για να πληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας στο εσωτερικό της χώρας και βαράμε και ενα κανόνι, δηλαδή πτωχεύουμε για να απαλλαγούμε απο το χρέος.
Αυτά είναι τα σενάρια που μπορεί να εξελιχθούν σε περίπτωση που η Ευρώπη σταματήσει να μας χρηματοδοτεί. Είναι σενάρια με μεγάλο κόστος για την Ελλάδα αλλά και με ανεξέλγκτες επιπτώσεις για την Ευρώπη η οποία ουσιαστικά θα διαλυθεί.
Όχι επειδή εμείς της προκαλούμε μεγάλο πρόβλημα, αλλά επειδή οι αγορές που λειτουργούν με υπερβολή και έχουν αγελαία συμπεριφορά, θα θεωρήσουν οτι η Ευρώπη δεν μπορεί να διαχειρισθεί το χρέος της Ιταλίας και της Ισπανίας και θα τη διαλύσουν. Διότι πράγματι, αν δεν μπορεί να διαχειρισθεί το ελληνικό πρόβλημα είναι αδύνατον να αντιμετωπίσει το πολύ μεγαλύτερο της Ιταλίας και της Ισπανίας και ενδεχομένως της Γαλλίας.
Και επειδή η πραγματικότητα θα είναι ζοφερή και για εμάς και για τους ευρωπαίους, καλό θα είναι να τα βρούμε, δηλαδή εμείς να κοιτάξουμε να συμμαζέψουμε τις ασυμάζευτες δαπάνες μας και εκείνοι να απελευθερώσουν πόρους για τη χρηματοδότηση μας. Και ημών και όλων των άλλων που έχουν ανάγκη δηλαδή των Ιταλών και των Ισπανών.
